Park Miejski w Tczewie

Uwarunkowania historyczne - historia parku

Początki Parku Miejskiego w Tczewie sięgają końca XIX wieku. W 1889 roku Towarzystwo Upiększania postanowiło, że Tczew będzie posiadał swoją "przechadzkę" czyli park miejski. Inicjatorem całego przedsięwzięcia był ówczesny prezes Towarzystwa, właściciel fabryki maszyn rolniczych, Willy Muscate. Wielki miłośnik zieleni i założeń parkowych. Park Miejski postanowiono założyć w szerokim parowie - za obwarowaniem Wisły, dochodzącym do ulicy Bałdowskiej.

Wydzierżawiono 5 ha ziemi, które zaorano przy pomocy technicznej, na owe czasy sensacji - plugu parowego.Na tak przygotowanym terenie przystąpiono do wytyczania ścieżek. Zdecydowano się na modne wówczas rozwiązanie tzw. ogród precelkowy, charakteryzujący się owalnym rysunkiem ścieżek i dróg. Jednocześnie zaplanowano elementy widokowe i opracowano kolejność zasadzenia dwóch tysięcy drzew oraz krzewów, wyhodowanych w prywatnej szkółce Muscatego. Całe to przedsięwzięcie odbywało się bez oficjalnej zgody ówczesnych władz miasta, które chciały przeznaczyć teren na którym powstawał park na cele rolnicze. Prace związane z zakładaniem parku zostały urzędowo wstrzymane. Dopiero w 1899 roku Towarzystwo Upiększania otrzymało oficjalną zgodę na rozbudowę zieleni i park stał się faktem. W 1900 roku zagospodarowano dalsze 1,5 ha. Urządzanie parku wymagało dużych nakładów finansowych, a jego budowa nie mogła obciążać budżetu miejskiego. W 1901 roku Towarzystwo Upiększania postanowiło zwrócić się do Cesarza Niemiec Wilhelma II, który wizytował pruski garnizon stacjonujący w Tczewie, z prośbą o przyjęcie propozycji nazwania jego imieniem nowo utworzonego parku miejskiego. Równocześnie wystąpiono wspólnie z radą miasta, o wsparcie finansowe na rzecz dalszych prac. Cesarz zgodził się, aby obszar parkowy pod miastem nosił nazwę "Park Miejski Cesarza Wilhelma w Tczewie", lecz odmówił przekazania dotacji na tereny zieleni w mieście. Koszty dalszych założeń pomysłodawcy pokrywali ze swoich prywatnych kas.

Park 1

Park 2

Park 3

Park 4

Park 5

Park 6

Park 7

Park 8

Park 9

Park 10

Park 11

Park 12

W 1910 roku z fundacji dr Scheffera (utworzonej po jego śmierci z pieniędzy, które w testamencie przekazał na cele higieniczno - estetyczne miasta) wykupiono następne 10 ha ziemi położonej na południe od parowu, przy obecnej ulicy Sienkiewicza. Od tego momentu obszar parku wynosił 16,5 ha. Pod względem wielkości dorównywał parkowi w Toruniu i należał do jednych z piękniejszych, a także największych parków na Pomorzu. Ustępował tylko parkowi opatów w Oliwie, parkom zdrojowym w Sopocie i Inowrocławiu. W nowej części parku, zwanej "Laskiem Scheffera" z inicjatywy dyrektora żeńskiego gimnazjum pana Gunthera, również działacza Towarzystwa Upiększania, założono ogród botaniczny. Dziewczęta z gimnazjum posadziły około stu różnych gatunków drzew i krzewów, były to między innymi cisy japońskie i irlandzkie, złote cyprysiki kalifornijskie, daglezje, jodły kaukaskie i kanadyjskie. Obecnie nie można już ustalić miejsca gdzie istniał szkolny ogród botaniczny. W 1915 roku zmarł rzeczywisty twórca Miejskiego Parku Publicznego i główny inicjator jego założeń przestrzennych, radca handlowy Willy Muscate. Towarzystwo Upiększania postanowiło uczcić jego pamięć i umieścić na kamieniu, naturalnym głazie tablicę z brązu z napisem: "Cieniom zmarłego radcy Muscatego, twórcy i krzewiciela parku miejskiego." Kamień pozostał do dzisiaj, natomiast umieszczeniu tablicy przeszkodziły wydarzenia pierwszej wojny światowej. Do dnia dzisiejszego w parku pozostał główny układ alejek parkowych, większym zmianom nie uległy również założenia przestrzenne. Został zachowany naturalny wygląd parku.

(informacja z dokumentacji Miejskiego Konserwatora Zabytków)